Schroeffilters of schuiffilters. Welk type kies je als je wilt beginnen met het gebruiken van filters? In dit artikel zet ik een aantal voordelen en nadelen van schroeffilters en schuiffilters op een rij.
Filtermaat
Schroeffilters hebben als voordeel dat je ze zo op je objectief kunt schroeven. Je hebt geen houders of iets dergelijks nodig. Het nadeel is dat het filter alleen op objectieven past met dezelfde filtermaat. Voor objectieven met een andere doorsnede moet je een ander filter kopen. Wanneer je maar één type filter gebruikt is dit nog wel te doen. Maar wanneer je meerdere soorten filters wilt toepassen op verschillende objectieven kun je handiger kiezen voor een filtersysteem met schuiffilters.
Schuiffilters schuif je in een houder. En deze houder bevestig je met een adapterring op je objectief. Je hoeft dus alleen een adapterring aan te schaffen voor iedere filtermaat van de objectieven die je wilt gebruiken. En dan kun je al je filters met al je objectieven combineren.
De adapterring schroef je in de filterschroefdraad van je objectief. Hieraan kun je dan de filterhouder bevestigen voor de schuiffilters.
Grijsfilters
Bij grijsfilters maakt het in principe niet uit of je schroeffilters of schuiffilters gebruikt. Het effect is hetzelfde. Wanneer je hele donkere varianten gebruikt kan het zijn dat je camera er niet meer doorheen kan meten (voor belichting en/of autofocus). Dit betekent dat je 1. het filter eraf moet schroeven, 2. daarna alle instellingen goed moet zetten en 3. het filter er weer op moet schroeven. Bij de laatste stap loop je het risico dat je per ongeluk een draairing verzet. Waardoor je onderwerp uit focus is, of je beelduitsnede net anders wordt dan je bedoeld had.
Wanneer je schuiffilters gebruikt, is het eenvoudiger om het filter weg te halen en weer terug te schuiven. Zonder dat je daarbij instellingen verandert.
Een bijzondere variant van de schroeffilters is het variabele grijsfilter. Dit filter bestaat uit twee delen die ten opzichte van elkaar kunnen draaien. Hiermee kun je regelen hoe donker het filter uiteindelijk wordt. Met één filter kun je daardoor verschillende hoeveelheden licht doorlaten. En dus ook hele verschillende effecten creëren. Let wel op dat er in de donkerste stand soms een donker kruis in de foto kan verschijnen.
Met behulp van grijsfilters kun je rust in je beelden creëren. Dit beeld is gemaakt met 30 s, f/16, ISO 100 en een 6-stops grijsfilter (een schuiffilter, de Little stopper van LEE Filters). Fotograaf: Toine Westen.
Grijsverloopfilters
Bij grijsverloopfilters is het een ander verhaal. Wanneer je een schroeffilter met een grijsverloop gebruikt, zal dit verloop altijd in het midden zitten. Meestal is dat niet waar je de horizon wilt hebben in je foto. Je wordt hierbij dus erg beperkt in de mogelijkheden voor je compositie.
Voor grijsverloopfilters heb ik dus een zeer sterke voorkeur voor schuiffilters. Deze filters kun je vrij schuiven in hun houder. Waardoor je helemaal zelf kunt bepalen waar de horizon komt te liggen. Je kunt er zelfs voor kiezen om het verloop schuin te plaatsen, bijvoorbeeld langs de rand van een berg, als dat je beter uitkomt.
Verschillende filters en accessoires. Linksboven een filterhouder met een 3-stops hard grad grijsverloopfilter, middenboven een filterhouder met een polarisatiefilter, rechtsboven een 1-stops soft grad grijsverloopfilter, in het midden twee adapterringen voor 72 en 77 mm, linksonder een 10-stops grijsfilter en rechtsonder een 6-stops grijsfilter. Het enige schroeffilter is een variabel grijsfilter middenonder in beeld.
Gebruik jij grijsfilters en/of grijsverloopfilters? En zo ja, wat voor soort filters heb je en wat is je ervaring hiermee? Ik lees het graag in het reactieveld hieronder!
De volgende stap
Ben je van plan om filters aan te schaffen, of heb je al filters maar weet je niet zo goed hoe je er mooie foto’s mee kunt maken? Overweeg dan eens om mee te doen aan een workshop. Ik bied twee workshops aan waarin je leert om met filters te werken en hier supertoffe resultaten mee te behalen.
Sfeervolle landschapsfoto’s
Je leert hoe je een veel sterkere sfeer in je landschapsfoto’s kunt creëren door het gebruik van grijsverloopfilters en polarisatiefilters. Meer info over de workshop Sfeervolle landschapsfoto’s vind je hier.
Lange sluitertijden voor landschapsfotografie
Tijdens deze workshop leer je hoe je meer kracht of juist rust in je landschapsfoto’s brengt met behulp van grijsfilters. Meer info over de workshop Lange sluitertijden voor landschapsfotografie vind je hier.
Hallo Toine,
Ik heb een aantal schroeffilters, waarvan ik het grijsverloop (zachte overgang) en polarisatie het meest gebruik. Ik heb ook wel enkele grijsfilters, maar ik gebruik ze amper. Uiteraard heeft met name het grijsverloopfilter zijn beperkingen, maar voorlopig prevaleert voor mij het gebruiksgemak ervan.
Groeten, Ton de Bruijn
Hi Ton,
Leuk te horen dat jij juist wel werkt met een grijsverloop schroeffilter.
Heb je enig idee waarom je de grijsfilters weinig gebruikt?
Of is dat gewoon niet zo jouw vorm van fotografie?
Hartelijke groeten,
Toine
Ik had ze aangeschaft omdat het me wel leuk leek om bewegend water te “bevriezen”. Dat luktop vakantie in het buitenland met snelstromende beekjes wel, maar hier (Twente) heb je die amper. Vandaar.
Ja, de snelstromende beekjes zijn in Nederland minder voor de hand liggend…
Misschien kan ik je wel uitdagen om ze eens in te zetten om (snel) bewegende wolken te fotograferen?
Die kunnen echt een boost geven aan je landschapsfoto’s!
Fijne zondag,
Toine
Hoi Toine,
helder stukje.
Ik gebruik nu schroeffilters wat voor mij goed werkt tot nu toe. Alleen mijn 50 mm lens heeft een afwijkende maat.
Ik heb een variabel grijsfilter en een variabel polarisatiefilter. Bij mijn grijsfilter focus ik terwijl de filter nog wat open is, daarna draai ik het dicht zover als ik wil. Voor de polarisatie geldt dat ik terwijl ik kijk kan zien welke stand ik wil gebruiken. Ik wil echter wel een proberen of schuiffilters ook handig zijn.
iets anders, maar ik heb ook een pinhole lens, ook erg leuk met bijzonder resultaat.
groetjes Mirjam Leyte
Hi Mirjam,
Bedankt voor je reactie 🙂
Ja, het is inderdaad een voordeel van een variabel grijsfilter dat je kunt scherpstellen als deze open gedraaid is en dat je hem daarna dicht kunt draaien.
Dat maakt overigens de belichting weer lastiger, tenzij je camera nog gewoon door het filter heen kan meten, dan maakt het niet uit.
Oh, pinhole fotografie is ook erg leuk!
Ik maak graag zelf analoge pinhole camera’s.
Digitaal heb ik het eigenlijk nog nooit geprobeerd, maar dat is zeker een leuk idee!
Goed weekend,
Toine
Voor een polafilter geef ik de voorkeur aan een schroef-variant.
.
Grijs(verloop)filters heb ik als schuiffilter, vanwege de argumenten die in de tekst reeds zijn gegeven.
Hoi BaltusJan,
Bedankt voor je reactie.
Als ik onderweg ben vind ik inderdaad de schroefvariant van het polarisatiefilter erg handig!
Maar wanneer ik aan de slag ga met grijs- en/of grijsverloopfilters, dan gebruik ik het polarisatiefilter dat bij mijn schuifsysteem hoort.
Op die manier kan ik de effecten van de filters combineren.
Hartelijke groeten,
Toine
Hoewel een investering kun je beter met schuiffilters werken. Meer flexibiliteit en vooral minder ergenis. Bij schroeffilters is de kans dat bv de verloopringen of de filter vast komen te zitten groot. Komt door temperatuurwisseling. Ben heel blij met mijn lee filters.
Ha Bart,
Bedankt voor je reactie.
Ja, ik ben het zeker met je eens dat schuiffilters meer flexibiliteit geven!
Goed weekend,
Toine
Ik heb een tijdje gewerkt met grijsschroeffilters. Ik bleef het onhandige dingen vinden, omdat het lastig is de belichting goed te bepalen. Kort geleden overgestapt op schuifflilters, heb ze pas een keer gebruikt, maar ben er nu al heel tevreden over. Het gemak om filters te wisselen vind ik een enorm pluspunt.
Hoi Gemma,
Mooi dat je met beide types hebt gewerkt.
Dan kun je beide types goed met elkaar vergelijken.
Fijn dat je met je nieuwe systeem meteen meer gebruiksgemak ervaart!
Fijn weekend,
Toine